Month: mars 2004

Whale Rider

Published by Ólafur Tryggvi Magnússon

Leikstjórn: Niki Caro Handrit: Niki Caro, byggt á sögu eftir Witi Ihimaera Leikarar: Keisha Castle-Hughes, Rawiri Paratene, Vicky Haughton, Cliff Curtis, Grant Roa, Mana Taumaunu, Rachel House, Taungaroa Emile, Tammy Davis og Mabel Wharekawa-Burt Upprunaland: Nýja Sjáland og Þýzkaland Ár: 2002 Lengd: 101mín. Hlutföll: 2.35:1 Einkunn: 4 Ágrip af söguþræði: Sögusviðið er Nýja Sjáland nútímans, í byggð Whangara fólksins af ættbálki majóramanna. Sagan fjallar um Pai, 11 ára stelpu sem er sannfærð um að hún getur tekið við leiðtogahlutverki í samfélagi sínu. Afi hennar, höfðingi Whangara fólksins hefur komið henni í föðurstað og alið hana upp í miklu ástríki og virðingu fyrir háttum forfeðranna. Hann horfir til hefðarinnar og setur sig því upp á móti áformum hennar. Hann er sannfærður um að einungis strákur geti tekið við hlutverki leiðtogans. Almennt um myndina: Nýjálenska kvikmyndin Whale Rider eftir Niki Caro er rúmlega ársgömul þótt við séum fyrst að fá hana í kvikmyndahús núna. Hún hefur vakið mikla athygli bæði meðal almennings og gagnrýnenda og ekki furða. Gleðin sem hún skilur eftir í brjóstinu minnir á Amélie, …

The Passion of the Christ

Published by Bjarni Randver Sigurvinsson

Leikstjórn: Mel Gibson Handrit: Benedict Fitzgeral og Mel Gibson Leikarar: James Caviezel, Monica Bellucci, Claudia Gerini, Maia Morgenstern, Hristo Naumov Shopov, Mattia Sbragia, Rosalinda Celentano, Francesco De Vito, Luca Lionello, Jarreth J. Merz, Hristo Jivkov, Fabio Sartor, Sergio Rubini, Toni Bertorelli, Roberto Bestazzoni, Francesco Cabras, Emilio De Marchi, Lello Giulivo, Abel Jefry, Matt Patresi og Roberto Visconti Kvikmyndataka: Tónlist: Framleiðsluland: Bandaríkin Ár: 2004 Lengd: 127 mín. Útgáfa: Hlutföll: 2.35:1 Tegund: Drama, biblíumynd Stjörnur 3,5 Ágrip af söguþræði Jesús Kristur er svikinn í hendur óvina sinna meðal trúarleiðtoga gyðinga og framseldur til rómverska landstjórans Pontíusar Pílatusar sem lætur að lokum undan þrýstingi og krossfestir hann. Alla tíð hefur Jesús vitað hvað beið hans enda er hann sannfærður um að með dauða sínum og upprisu muni hann leiða mennina til samfélags við sig og frelsa þá. Almennt um myndina Það kom mörgum á óvart að Mel Gibson, einn af vinsælustu leikurum síðari ára, skyldi gera kvikmynd um Jesúm Krist, enda hafa slíkar myndir þótt harla ólíklegar til vinsælda þrátt fyrir að meirihluti mannkyns játi trú á hann …

Priest

Published by Pétur Pétursson

Leikstjórn: Antonia Bird Handrit: Jimmy McGovern Leikarar: Linus Roache, Tom Wilkinson, Robert Carlyle, Cathy Tyson, Lesley Sharp, Robert Pugh, James Ellis, Paul Barber, Rio Fanning og Christine Tremarco Upprunaland: Bretland Ár: 1994 Lengd: 98mín. Hlutföll: 1.66:1 Einkunn: 4 Ágrip af söguþræði: Séra Greg er nýútskrifaður, ungur laglegur maður, fullur sannfæringar um köllun sína sem prestur í rómversk-kaþólsku kirkjunni, en hann fær brátt að kenna á því að raunveruleikinn er ekki sniðinn að hugsjónum hans. Hann þarf að takast á við félagsleg vandamál í sókninni þar sem hann er kallaður til að þjóna í verkamannahverfi í Liverpool og hann þarf ekki síður að takast á við sinn innri mann. Gamli presturinn sem hann tók við af var aldrei sáttur við sjálfan sig í prestshlutverkinu. Þegar biskupinn sagði honum upp störfum, sleppti hann sér og braust drukkinn inn í biskupsgarð vopnaður þungum róðukrossi. Samstarfsmaður Gregs, séra Matthew Thomas, er frjálslyndur prestur sem í fyrstu gengur alveg fram af honum, en hann hafði þjónað í Suður-Ameríku og tileinkað sér þar frelsunarguðfræði sem hann útfærir meðal sóknarbarna sinna. Borgaralegt …

Blóðhlaupin augu og Jesús Kristur

Published by Sigurður Árni Þórðarson

Voru hýðingar, pústrar og blóðsúthellingar, sem Jesús Kristur leið á förinni til Golgata, nauðsynlegur þáttur frelsunarinnar? Ef Jesús hefði sloppið við líkamlega þjáningu fram að sjálfri krossfestingunni, hefði hjálpræðisverkinu þar með verið klúðrað? Er þjáning Jesú meginatriði trúarinnar? Eða er það líf Jesú, dauðinn eða eitthvað annað? Hvert var og er hlutverk Jesú og hver er þinn Jesús Kristur? Mögnuð píslarsaga Píslarsaga Mel Gibson er rosaleg saga. Blóð Jesú Krists slettist á stéttar og torg. Hægra auga Jesú bólgnar sem næst úr augntóttinni. Vargfugl goggar í augu ræningjans á krossinum. Friðlaus andi Júdasar veinar. Hermenn píska Jesú látlaust alla leið frá Getsemanegarði, um hallir trúarleiðtoga og veraldlegra valdsmanna og til aftökustaðar. Jesús er hæddur og lítillækkaður og á hann er lagt þyngra tréfarg en á ræningjana. Kona, sem ætlar að líkna bandingjanum, er hrakin á brott. Þyrnikórónónu er ekki tyllt á höfuð Jesú heldur lamin inn í höfuleður hans. Hermenn ganga í skrokk bandingjans langt umfram heimild. Gripgaddar svipanna slíta húð og kjötstykki í barsmíðinni. Öllum, nema andlega þykkskrápuðum, líður illa í þessum langdregnu píslarsenum. …

Fáein orð um pínu Krists

Published by Jakob Rolland

Góðir hlustendur! Sem kaþólskur prestur var ég beðinn um að flytja ykkur örstutt erindi um viðhorf kaþólsku kirkjunnar til píslargöngu Jesú Krists, um hlutverk þessara atburða í trúarlífi kaþólskra manna, en eins og flestir vita er Mel Gibson kaþólskur maður, og trúarsannfæring hans kemur sterkt fram í þessari mynd hans um þjáningar Krists. Jesús bendir réttilega á að enginn hefur meiri kærleika en sá sem gefur líf sitt fyrir þá sem hann elskar. Þetta voru ekki tóm orð hjá honum, þvert á móti. Um leið og Jesús, sonur Guðs, kom inn í þennan heim og gerðist maður, ákvað hann að gefa líf sitt, að fórna sér, að taka á sig allar syndir mannkynsins og friðþægja fyrir hönd okkar allra. Þess vegna kynnti Jóhannes skírari hann á þessa leið: Sjáið Guðs lamb, sem ber burt syndir heimsins. Með því að elska Föður sinn og hlýða honum í einu og öllu, allt til dauðans, bætir hann fyllilega fyrir óhlýðni okkar allra. Fórn Jesú Krists er sterkari en synd og dauði og gefur okkur mönnum von um sættir …

Satan eða Lilit í Píslarsögu Gibsons?

Published by Bryndís Valbjarnardóttir

Birtingarmynd Satans í píslarsögu þeirri sem við sjáum hér á eftir hefur vakið athygli margra. Fyrir mér er enginn vafi á því að þessi demóníska vera, sem virðist tvíkynja, sýni margvíslegan skyldleika við Lilit sem við þekkjum úr gyðingdómi. Í gegnum bókmenntir Gyðinga hefur mýtan um Lilit varðveist og þróast í meira en 2500 ár. Í því ferli hefur hún birst sem demón, barnamorðingi, fyrsta eiginkona Adams, ástkona lostafullra anda, brúður demónakonungsins Samaels, hetja feminsta og fyrirmynd og fylgdarvera sálarinnar í gegnum dimm herbergi glundurroða. Hennar hlutverk er í þremur víddum; á himni, á jörðu og í undirheimum. Hér fjalla ég um ímynd Lilit sem demon. Í Biblíunni kemur hún aðeins fyrir einu sinni, en það er í Jesaja 34:14. Verið að lýsa hefnadardegi yfir Edóm, sem muni verða lagt í eyði og verða dvalarstaður demóna. Sagt er að Lilit ein skuli hvílast þar og finna sér þar hæli. Lilit hefur sterklega verið tengd við Edens söguna og er þekktust fyrir að vera fyrsta eiginkona Adams. Sagt er að hún hafi verið hrokafull og rifist …

Píslir Krists í ljósi fjórða þjónsljóðsins

Published by Gunnlaugur A. Jónsson

Góðir forsýningargestir! Í allri þeirri miklu umræðu erlendis sem átt hefur sér stað um þá kvikmynd sem við erum að fara að horfa á virðist mér sem mönnum hafi yfirsést yfirskrift myndarinnar eða þýðing hennar. Ég vek því sérstaka athygli ykkar á þessari yfirskrift. Hún er sótt í Gamla testamentið, í rit Jesaja spámanns, nánar tiltekið svokallað 4. þjónsljóð hans sem er að finna í Jesajaritinu k. 52:13-53:12. Kristur þjáist.Þjónsljóð það sem hér um ræðir er meðal áhrifamestu en jafnframt umdeildustu kafla alls Gamla testamentisins. Hin hefðbundna túlkun kristinna manna á umræddum texta var sú að hér væri um að ræða spádóm Jesaja um þjáningu og dauða Jesú Krists. Um leið vil ég minna á að Jesaja hefur oft í sögu kristninnar verið nefndur guðspjalla­maður Gamla testamentisins og rit hans kallað fimmta guðspjallið. Strax í 1. kafla (v. 5-6) Jesajaritsins er að finna texta sem í sögu kristninnar, einkum á miðöldum, var oft túlkaður þannig að hann segði fyrir um píslir Jesú Krists. Þar segir: „Höfuðið er allt í sárum . . . Frá hvirfli …

Þjáning kristsins

Published by Gunnar Kristjánsson

Guð hefnir þeirra sem gera gys að Jesú, hvort sem það eru ræningjar – hrafninn plokkar úr þeim augun, eða Gyðingar – þeir verða hundeltir fram á efsta dag. „Þjáning kristsins“ er saga um miskunnarleysi, hér fer lítið fyrir mannúð, fyrirgefning er engin, og hér er engin upprisa. Kveinandi fólk fylgir sláturlambinu inn í myrkið á Golgata. Góði maðurinn er Pílatus sem mannkynssagan gefur síður en svo glæsilegan vitnisburð. En hann hleypir atburðarásinni af stað, fyrir hans tilverknað fær vilji Guðs framgang, og hið illa má ráða ferðinni í tólf klukkustundir. Allt er í réttum farvegi sem fyllist hægt og sígandi af blóði hins saklausa í þessari svallveislu blóðsins. Í blóði drifinni kvikmynd Gibsons, „einni ofbeldisfyllstu kvikmynd sögunnar“, þokast blóðstokkinn arameinn upp hæðina, krsitin trú snýst um rauðan píslarferil; þetta er kærleikur Guðs til mannanna. Því meira blóð þeim mun meiri er ást Guðs: „Jesús kastar öllum mínum syndum bak við sig.“ Leyfið börnunum alls ekki að koma til mín. Hið heilaga í skelfingunni Áður en við komum að hinni eiginlegu trúfræðilegu spurningu dagsins, vaknar …

Guðspjallahefðir frumkristninnar, andgyðinglegar skoðanir og „anti-semítismi“

Published by Clarence E. Glad

Allir sem kunnugir eru sögu kristins „anti-semítisma“ geta auðveldlega fengið sig fullsadda á því að lesa ýmsar umsagnir úr guðspjallahefðum frumkristni um gyðinga, sér í lagi í Matteusar- og Jóhannesarguðspjöllum. Þetta á til dæmis við um hina afgerandi fordæmingu á faríseum sem hræsnara og hugmyndina um eyðingu musterisins sem dæmi um refsingu Guðs og meinta ábyrgð gyðinga á krossdauða Jesú.[1] Þótt slíkur efniviður hafi án alls vafa kynt undir andúð margra kristinna manna í gegnum aldirnar á gyðingum og þá kannski sér í lagi vegna meintrar þátttöku þeirra í atburðarásinni er leiddi til krossfestingar Jesú ber að leggja áherslu á það sem fyrir löngu er orðin viðtekin skoðun meðal flestra vestrænna nýjatestamentisfræðinga, nefnilega, að umsagnir sem þessar eru misvísandi og geta engan veginn réttlætt síðari notkun textanna. Í þessu samhengi ber að gera greinarmun á antí-semítisma og andgyðinglegum viðhorfum eða gagnrýnum viðhorfum til ákveðinna trúarhópa gyðinga. Ljóst er að neikvæðar staðalmyndir guðspjallanna hafa ýtt undir bæði andgyðingleg viðhorf og seinni tíma anti-semítisma. Nokkur atriði ber að nefna í þessu samhengi. Vissulega birta elstu rit frumkristni …

The Passion of the Christ

Published by Gunnar Rúnar Matthíasson

Leikstjórn: Mel Gibson Handrit: Benedict Fitzgerald og Mel Gibson Leikarar: James Caviezel, Monica Bellucci, Claudia Gerini, Maia Morgenstern, Hristo Naumov Shopov, Mattia Sbragia, Rosalinda Celentano, Francesco De Vito, Luca Lionello, Jarreth J. Merz, Hristo Jivkov, Fabio Sartor, Sergio Rubini, Toni Bertorelli, Roberto Bestazzoni, Francesco Cabras, Emilio De Marchi, Lello Giulivo, Abel Jefry, Matt Patresi og Roberto Visconti Upprunaland: Bandaríkin Ár: 2004 Lengd: 127mín. Hlutföll: 2.35:1 Einkunn: 3 Ágrip af söguþræði: Myndin greinir frá síðustu tólf klukkustundunum í ævi Jesú Krists. Almennt um myndina: Myndataka og leikur er áhrifamikill og hreyfing myndarinnar og hljóð sterkt og vel gert. James Caviezel leikur Jesú á áhrifamikinn hátt og dregur fram mildi persónunnar. Maja Morgenstern og Monica Bellucci skila vel sínu sem María móðir Jesú og María Magdalena. Greining á trúar- og siðferðisstefjum: Eftir að hafa séð mynd Mel Gibsons um píslarsögu Krists vil ég leggja nokkur orð inn í umræðu þá sem myndin hefur vakið. Hverjum er myndin ætluð?Ég fór á myndina á öðrum sýningardegi í Atlanta í Bandaríkjunum. Bíóhúsið var þéttsetið og greinilegt var að margir voru …